Sporen en speuren in het verleden

Eind van de middag arriveer ik in Borne Sulinowo. De parkeerplek aan het meer lijkt me een mooie stek om te overnachten. Dit plaatsje stond vanaf de jaren '30 tot de jaren '90 van de vorige eeuw op geen enkele landkaart. Nadat het gediend had als kazerne en oefenterrein door het Duitse leger vanaf de jaren '30 nam eerst het Rode leger deze plek tussen de bossen en meren over. Het was een geheim militair oord met poorten afgesloten en omringd door mijnenvelden. Vanaf hier begon ook in 1991 de terugtrekking van het Russische leger met medeneming van de ballistische raketten. Best logisch omdat Polen lid werd van de NAVO.


Uiteindelijk kwamen vanaf 1993 vanuit heel Polen hier weer mensen wonen die er een regulier stadje van maakten. In het begin nog onwennig en noemde men het “de vroegere Sovjet-enclave”, “bosplaats” of “mysterieus Borne”. Ondertussen zijn we een generatie verder en is dat op het 1e gezicht gelukt. Er zijn natuurlijk veel minder boerderijen en in plaats daarvan lage woonkazernes met veel licht en lucht in een bijna parkachtige setting. De nieuwe vrijstaande bungalows zijn identiek aan wat ik onderweg al zag: groot, ruime ommuurde tuinen en smaakarm. Los van de staat van de wegen zag ik onderweg weinig tot geen plastic of troep en was het platteland rommelig. Past goed in het weidse landschap met grote velden, bossen en mooie meren.

Natuurlijk ga ik op zoek naar de resten van het verleden en met een wetenschappelijk artikel erbij geeft dat wel een beeld. Er is natuurlijk een ondernemer van het militaire verleden handel maakt; dat is juist het Polen na het communisme. Als in de Nederlandse polders en recent in VINEX wijken maakten bewoners van Borne Sulinowo er een gemeenschap van. Hier alleen tussen de restanten van een verleden dat de meeste willen vergeten. Ik moet er ook niet aan denken om hier tussen 1934 en 1992 een poging te hebben gewaagd om wild te kamperen.